De bladeren vallen weer …

Het wordt vroeger donker en de bladeren vallen weer. In zo’n periode neemt ook de hoeveelheid ‘Wat als …’-vragen weer toe. Wat als ECB-president Draghi stopt met het bijdrukken van euro’s en de kapitaalrente gaat stijgen? Wat als de hypotheekrente in het kielzog daarvan – na vele jaren – omhoog gaat? Wat als de nieuwe regering de hypotheekrenteaftrek over 3 jaar inderdaad verlaagt naar 37 procent? En wat als dat kabinet de mensen die netjes hun hypotheek volledig hebben afgelost, bestraft en een eind maakt aan de vrijstelling van het eigenwoningforfait voor hen?

Dat zijn dingen om over na te denken op donkere herfst- en winteravonden. Het is zeker niet mijn bedoeling om alle zorgen weg te praten, maar er is nog geen aanleiding om te gaan somberen over de woningmarkt. De stapsgewijze verlaging van de hypotheekaftrek wordt waarschijnlijk redelijk gecompenseerd met fiscale maatregelen, zoals verlaging van het eigenwoningforfait en de tarieven van de inkomstenbelasting. De achterban van de VVD komt – onder leiding van mastodont Hans Wiegel – al weer op voor de veelal oudere huiseigenaren met afgeloste hypotheek. De kans dat dit onderdeel van de uitgelekte plannen het ongewijzigd gaat halen, lijkt me klein. Maar stel dat dit wel zo is dan is het effect op de woningmarkt beperkt.

Blijft over de zorg rond de oplopende rente. De deskundigen van de Hypotheekshop noemen de kans op stijgende hypotheekrente reëel, maar verwachten geen hele forse percentages. Ze wijzen erop dat een gerenommeerd ratingbureau als Moody’s een geleidelijke stijging voorspelt en meent dat de hoge rentetarieven van voor de crisis waarschijnlijk nooit meer gehaald worden. Een effect kan bovendien zijn dat de stijging van de huizenprijzen afneemt – zeker in minder krappe gebieden – en dat daardoor (en door stijgende inkomens) de leencapaciteit van de consument toch toeneemt.

Voor veel mensen die de afgelopen jaren een woning hebben gekocht, is de invloed sowieso beperkt, omdat velen kozen voor een lange rentevaste periode onder invloed van de extreem lage rente. Ook de economen van ABN Amro verwachten dat de rente minder snel oploopt. Zij zien eerder een omslag in negatieve zin door het beperkte aanbod in sommige gebieden. De conclusie? Natuurlijk heeft ook de woningmarkt met wisseling van seizoenen te maken, maar te donker ziet het er voorlopig nog niet uit.