De makelaar heeft het gedaan

Het zijn barre tijden op de woningmarkt. Het aanbod aan koopwoningen is gezakt naar een historisch dieptepunt. Drommen mensen zoeken zich dagelijks wezenloos op Funda en krijgen vaak niet eens een bezichtiging. De meeste zoekers vissen vervolgens achter het net, omdat anderen bereid zijn ver boven vraagprijs te bieden. Bijna 80% van alle verkochte woningen in het vorige kwartaal is boven vraagprijs. En we kennen allemaal de horrorverhalen uit de kranten over het rijtjeshuis waar een miljoen voor is betaald of over mensen die moesten toezien dat iemand anders een ton meer bood.

Kortom, voor de kopers is er niks aan momenteel, dat duurt al een poosje en het zal – vrees ik – nog even voortduren. De huizenmarkt blijft voorlopig een ‘verkopers-markt’. De verkoper heeft de macht, of je dat nu leuk vindt of niet. De tijden dat het omgekeerd was – in de financiële crisis – zijn we al weer bijna vergeten. Toen was het ook geen pretje, want verkopers moesten vaak biedingen accepteren die naar hun gevoel ver beneden de werkelijke waarde van hun huis lagen. Of ze hielden hun huis jarenlang in de verkoop tegen beter weten in. Kopers hadden het toen voor het zeggen.

In beide situaties kan het gebeuren dat de makelaar de schuld krijgt. Niet de butler, maar de makelaar heeft het gedaan. In een ‘kopersmarkt’ treft hem of haar soms het verwijt van opdrachtgevers: eerst een te laag prijsadvies, dan onvoldoende inspanningen. Nu – in deze verkopersmarkt – zijn er klachten over ondoorzichtige biedingssystemen, oneerlijke concurrentie of vriendjespolitiek. Vereniging Eigen Huis heeft zelfs een meldpunt geopend. Met de NVM ben ik van mening dat het vooral de marktsituatie is die tot teleurstelling leidt. Een makelaar handelt in dienst van zijn opdrachtgever, de verkoper, en die verkoper bepaalt uiteindelijk aan wie de woning wordt verkocht. Er zijn overigens nog steeds kopers die niet aan de meest biedende verkopen, maar juist aan het leuke gezinnetje bij wie ze ‘een goed gevoel’ hebben. Sympathiek, maar voor degenen die misgrijpen net zo moeilijk te accepteren.

Er is in iedere markt een zeker cowboygedrag mogelijk, maar bescherming van het beroep van makelaar zal zeker meehelpen om misstanden uit te bannen. Nu kan iedereen zich makelaar noemen en de codes en regels van de NVM aan zijn laars lappen. De NVM ontwikkelde overigens al een transparant online biedingssysteem, maar je kunt klanten niet verplichten daar gebruik van te maken. En ook bij online bieden is misbruik mogelijk. De NVM bestudeert nu van de 600 ingediende klachten 91 meldingen waarin de naam van een NVM-Makelaar werd genoemd. Zo doen we ons best de beroepseer hoog te houden, want we willen het als makelaar wel gedaan hebben, maar dan in positieve zin.