Planoptimisme en boeggolf

Het moet sneller, sneller, sneller! Zo eindigde mijn vorige column. En dat ging natuurlijk over de broodnodige nieuwbouw van woning, hard nodig om de krapte op de woningmarkt te bestrijden. Want ambities en bouwoffensieven zijn er genoeg, maar vrijwel zelden worden de planningen gehaald. Er wordt in dit verband wel eens van ‘planoptimisme’ gesproken.

Interim-manager Jos Feijtel schreef onlangs dat sprake is van een soort boeggolf: steeds zijn er veel plannen voor de eerste jaren, maar rolt de oplevering als een soort boeggolf vooruit naar twee of drie jaar verder. Feijtel is oud-burgemeester, oud-wethouder en oud-corporatiedirecteur, dus hij weet hoe het werkt in Nederland-regelland. Want we lopen nog steeds voorop in wet- en regelgeving (al geven we de schuld vaak aan de EU) en dat draagt nu eenmaal niet bij aan versnelling. Zeker als het gaat om binnenstedelijk bouwen is dat een groot knelpunt. Desirée Uitzetter (directeur gebiedsontwikkeling van ontwikkelaar BPD en voorzitter van de vereniging van projectontwikkelaars) zei hierover in een interview: “De uitdaging is enorm. Het vergt alles van onze creativiteit en onze vermogens om goed samen te werken.” In datzelfde interview sprak ze de hoop uit dat eind 2019 vijf concrete oplossingen voor knelpunten op dit gebied zijn uitgevoerd.

Maar het valt in Nederland niet mee om tot echte versnelling van procedures te komen. Het gaat er al heel lang over en iedereen zegt het te willen, maar lukken doet het nooit. Dat geldt overigens niet alleen voor de ruimtelijke ordening, maar op meer gebieden, zoals bijvoorbeeld de asielprocedures. Maar tot een ‘generaal pardon’ voor de woningbouw zie ik het nog niet komen. Overigens zit de vertraging van de nieuwbouw momenteel niet alleen aan de kant van de regelgeving, maar ook aan de financiële kant. Om allerlei redenen wordt het steeds moeilijker om plannen financieel rond te krijgen, met forse prijsstijgingen als gevolg. Dat hangt samen met grondprijzen, maar ook met stijgende arbeidskosten (gezien de schaarste op de arbeidsmarkt) en de energietransitie. Over die financiële kant de volgende keer meer. Hoe dan ook valt te vrezen dat de boeggolf nog wel enige tijd voor ons uit zal rollen.